Ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός - Εορτή της 19ης Ιανουαρίου

«Μᾶρκος οὐχ ὑπέγραψε, λοιπὸν ἐποιήσαµεν οὐδέν».

Ὁ Μᾶρκος δὲν ὑπέγραψε, λοιπὸν δὲν κάναµε τίποτα.

Μία παροιµιώδης φράση τοῦ Πάπα Ῥώµης, ὅταν ὁ Μᾶρκος ὁ Εὐγενικὸς δὲν ἔβαλε τὴν ὑπογραφή του στὸ πρωτόκολλο γιὰ τὴν ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν, ἐνῷ εἶχαν ὑπογράψει ὅλοι οἱ ἄλλοι ὀρθόδοξοι ἐπίσκοποι.

Ὁ ὑπέρµαχος αὐτὸς τῆς Ὀρθοδοξίας γεννήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη τὸ 1392.

 Γονεῖς εἶχε τὸν διάκονο Γεώργιο καὶ τὴν Μαρία, ποὺ ἦταν κόρη κάποιου γιατροῦ Λουκᾶ ὀνοµαζοµένου.

Ὁ Μᾶρκος εἶχε πολλὰ χαρίσµατα καὶ ἀναδείχθηκε ἔξοχος στὶς θεολογικὲς καὶ ἄλλες σπουδές.

Δίδασκε στὸ φροντιστήριο τοῦ πατέρα του, καὶ ἀργότερα, µετὰ τὸν θάνατο αὐτοῦ, τὸν διαδέχθηκε στὸ διδασκαλικὸ ἐπάγγελµα.

Διακρίθηκε σὰν δάσκαλος τῆς ῥητορικῆς καί, στὸ 25ο ἔτος τῆς ἡλικίας του, ἀποφάσισε νὰ γίνει µοναχὸς καὶ γι᾿ αὐτὸ ἔφυγε σὲ µία Μονὴ στοὺς Πριγκηπόνησους. Ἐκεῖ ἐτάχθη ὑπὸ τὴν πνευµατικὴ ἐπιστασία ἐναρέτου µοναχοῦ, τοῦ Συµεών, ὁ ὁποῖος τὸν ἔκειρε µοναχὸ καὶ τὸν µετονόµασε ἀπὸ Μανουήλ, ποὺ ἦταν τὸ πρῶτο του ὄνοµα, σὲ Μᾶρκο. Κατόπιν ἀπὸ τὰ νησιὰ αὐτὰ ἔφυγε καὶ πῆγε στὴ Μονὴ τῶν Μαγκάνων, ὅπου χειροτονήθηκε Ἱερέας.

Ἀφοῦ ἔγινε κληρικός, τὸ 1436 ἐκλέγεται Ἀρχιεπίσκοπος Ἐφέσου.

Τότε, ὁ βασιλεὺς Ἰωάννης ὁ Παλαιολόγος, µπροστὰ στὸν τουρκικὸ κίνδυνο καὶ µὲ τὴν ἰδέα ὅτι θὰ µποροῦσε νὰ τὸν βοηθήσει ὁ Πάπας, πηγαίνει στὴ Φερράρα τῆς Ἰταλίας γιὰ νὰ συζητήσει τὴν ἕνωση τῶν δυὸ Ἐκκλησιῶν.

Στὴν τελικὴ Σύνοδο, ποὺ γίνεται στὴ Φλωρεντία τὸ 1439, βλέπουµε, δυστυχῶς, τοὺς ὀρθοδόξους Ἀρχιερεῖς, ἰδιαίτερα γιὰ τὸ πρωτεῖο» τοῦ Πάπα, νὰ ὑπογράφουν ὅλοι. Ἐδῶ, ἀκριβῶς στὴν πιὸ κρίσιµη στιγµὴ τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς Ἱστορίας, σηκώνει τὸ πνευµατικό του ἀνάστηµα ὁ Ἐπίσκοπος Ἐφέσου Μᾶρκος ὁ Εὐγενικὸς καὶ λέει «Ὄχι. Καλύτερα σκλαβωµένα σώµατα στοὺς Τούρκους, παρὰ σκλαβωµένο πνεῦµα στὸν αἱρετικὸ Πάπα». Κατόρθωσε, ἔτσι, νὰ κρατήσει ψηλὰ τὴν σηµαία τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ νὰ διδάξει σ᾿ ὅλους µας πὼς τὴν ὀρθόδοξη παράδοσή µας δὲν πρέπει νὰ συµβιβάζουµε καὶ νὰ προδίδουµε, χάριν ἐφήµερων καὶ ἰδιοτελῶν σκοπῶν. Κατόπιν αὐτοῦ ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὑπέστη ἀπ᾿ αὐτοὺς ποὺ κυβερνοῦσαν πολλὲς ἐξορίες, καταδιώξεις καὶ ταπεινώσεις, ἀλλ᾿ ἔµεινε ἀδιάσειστος.

Ἀρρώστησε, γιὰ περίπου 14 µέρες καὶ πέθανε στὶς 23 Ἰουνίου (ὅπου κανονικὰ πρέπει νὰ γιορτάζεται καὶ ἡ κυρίως µνήµη του, σύµφωνα µὲ τὸν Σ. Εὐστρατιάδη) τοῦ ἔτους 1444, σὲ ἡλικία 52 ἐτῶν. Τάφηκε στὴ Μονὴ Ἁγ. Γεωργίου τῶν Μαγκάνων.

Κοντάκιον

Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.

Πανοπλίαν ἄμαχον, ἐνδεδυμένος θεόφρον, τὴν ὀφρῦν κατέσπασας, τῆς Δυτικῆς ἀνταρσίας, ὄργανον, τοῦ Παρακλήτου γεγενημένος, πρόμαχος, Ὀρθοδοξίας προβεβλημένος· διὰ τοῦτό σοι βοῶμεν· χαίροις ὦ Μᾶρκε, Ὀρθοδόξων καύχημα.