Ὁ Ὅσιος Ῥωµανὸς ὁ µελῳδὸς ὁ ποιητὴς τῶν Κοντακίων – Εορτή της 1ης Οκτωβρίου

Ὁ Ὅσιος Ῥωµανὸς ὁ µελῳδὸς ὁ ποιητὴς τῶν Κοντακίων

Ὁ Γερµανὸς Κρουµβάχερ, πλέκει ἄξιο τὸ ἐγκώµιο τοῦ Ῥωµανοῦ. 

Ἡ κριτική, λέει, ἀνακήρυξε τὸν Ῥωµανὸ σὰν τὸν µεγαλύτερο ποιητὴ τοῦ Βυζαντινοῦ αἰῶνα, ἀληθινὸ Πίνδαρο αὐτοῦ. 

Κατεῖχε ἀνεξάντλητο πλοῦτο ἰδεῶν, ἀνυπέρβλητη πλαστικότητα φράσεως, µεστὴ καὶ δυνατὴ γλῶσσα, θησαυρὸ ἁρµονίας ποικίλων καὶ καλλιτεχνικῶν ῥυθµῶν. 

Δυστυχῶς, οἱ βιογραφικὲς πληροφορίες γιὰ τὸν Ῥωµανὸ εἶναι λιγοστές. 

Ἔζησε τὸν 6ο µ.Χ. αἰῶνα ἐπὶ βασιλέως Ἀναστασίου τοῦ Α´, καὶ ἄλλοι λένε τὸν 8ο αἰῶνα ἐπὶ Ἀναστασίου τοῦ Β´. 

Στὴν ἀρχὴ ἦταν διάκονος στὴν Ἐκκλησία τῆς Βηρυτοῦ. Ἀπὸ κεῖ πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου διέµενε στὰ κελιὰ τοῦ ναοῦ τῆς Θεοτόκου, ποὺ ἔκτισε κάποιος εὐσεβὴς χριστιανὸς ὀνόµατι Κῦρος. 

Σύµφωνα µὲ κάποια διήγηση, ὁ Ῥωµανὸς εἶχε µέτρια µόρφωση καὶ τὸ ποιητικό του τάλαντο ἦταν ἄγνωστο ἀκόµα καὶ σ᾿ αὐτὸν τὸν ἴδιο. 

Παρακολουθοῦσε ὅµως τακτικὰ τὶς κατανυκτικὲς ὁλονυκτίες στὸν ναὸ τῆς Παναγίας τῶν Βλαχερνῶν. 

Σὲ µία ἀπ᾿ αὐτὲς λοιπόν, γιορτὴ τῶν Χριστουγέννων, ἡ ψυχή του γέµισε τόση θερµὴ καὶ ἰσχυρὴ κατάνυξη, ὥστε ὅταν γύρισε στὸ κελί του, εἶδε σὲ ὄνειρο τὴν Θεοτόκο νὰ τοῦ δίνει ἕνα τόµο χαρτὶ γιὰ νὰ τὸν φάει. 

Ὁ Ῥωµανὸς ξύπνησε καὶ γεµάτος θεία ἔµπνευση συνέθεσε τὴν ἀθάνατη ᾠδὴ στὴ γέννηση τοῦ Χριστοῦ: «Ἡ παρθένος σήµερον τὸν ὑπερούσιον τίκτει». 

Ἀπὸ τὴν στιγµὴ ἐκείνη, ἡ ποιητικὴ αὐτὴ ἐπιφοίτηση παρέµεινε διαρκὴς καὶ πλούσια στὴ φαντασία καὶ τὴν καρδιὰ τοῦ Ῥωµανοῦ, ποὺ ἀναδείχτηκε ὁ γονιµότερος καὶ ἔξοχοτερος τῶν µελῳδῶν τῆς Ἐκκλησίας.